FD Architecture Kurucusu Funda Arkas’ın Değerlendirmeleri
Bloomberg HT’ye konuk olan FD Architecture Kurucusu Funda Arkas, sektörün son gelişmeleri, maliyet hesaplamaları ve fiyatlandırma süreçleri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. 1999 yılında kurulan FD Architecture, kişiye özel projeler üreterek sektördeki yerini sağlamlaştırdı. Arkas, “İstanbul Havalimanı’nda CIP’lerin tasarımını gerçekleştirdik, hem doğu hem de batı yakasında imalatlarını yaptık” diyerek, bu projede yer almanın kendileri için heyecan verici bir dönem olduğunu ifade etti. Ayrıca, şehir dışında ve yurtdışında da projeler geliştirdiklerini belirten Arkas, “Biz bir İzmir firmasıyız, ancak İzmir dışındaki birçok projede de yer aldık. Özellikle İstanbul ve Gaziantep’te yoğun bir şekilde çalıştık. Şu anda da yaklaşık 2 yıldır Urla’da projeler yürütüyoruz. Ben de 9 yıldır Çeşme’de yaşıyorum, ancak Türkiye’nin dört bir yanında işler yapıyoruz ve kalabalık bir ekiple çalışıyoruz. Yıllardır aynı ekip ile devam ediyoruz; ekip değişikliği yapmayı pek tercih etmiyoruz.” dedi.
FAMM Projesi hakkında daha fazla bilgi veren Arkas, “Bu proje Urla Kuşçular’da yer alıyor. Aslında burası imara kapalı bir alan, fakat ender imarlı arsalardan birinde bu projeyi geliştirdik. Yaklaşık 2 yıl boyunca sadece proje üzerinde çalıştık. 110 dönüm içinde 87 villadan oluşan bir yerleşim planladık. Ayrıca, bu projede sosyal alan donatıları da bulunuyor; toplamda 20 bin metrekarelik alan ile birlikte, yaklaşık 130 bin metrekarelik bir proje alanımız var. İlk olarak oradaki ağaçları ve doğayı korumayı hedefledik. Ayrıca, orada yaşayan hayvanların yaşam alanlarını bozmadan, evleri nasıl organik bir şekilde yerleştirebiliriz üzerine 2,5 yıl boyunca çalıştık. İnşaatın başlamasının üzerinden 1 yıl geçti ve oldukça hızlı ilerliyoruz. 2025 yılının Nisan veya Mayıs ayı sonunda anahtar teslim etmeyi düşünüyoruz, elbette bir aksilik olmazsa; çünkü ruhsat ve izin süreçleri de Belediyeye bağlı.” şeklinde konuştu.
Maliyet Hesaplamaları ve Artışlar
Sektördeki maliyet hesaplamaları üzerine de açıklamalarda bulunan Arkas, “Her projeye başlamadan önce bir bütçe çalışması yapıyoruz ve bu, profesyonel ekipler tarafından titizlikle hazırlanıyor. Ancak maalesef günümüz Türkiye’sinde son dönemde maliyet hesaplamaları yapmak oldukça zor. Öngörülemeyen çok sayıda artış var; yüzde 50’nin üzerinde artışlar yaşanıyor. Birçok ürün ve malzeme ithal olduğu için hammadde temininde sıkıntı yaşıyoruz. Özellikle bizim sektörümüzde Türkiye’de çok fazla alternatifimiz yok. Son dönemde her şeyin fiyatı arttığı için mecburen ithal ürünlere yönelmek zorunda kaldık. Dolar ve euro kurlarını da takip etmek durumundayız, burada da ciddi artışlar söz konusu. Bütçede planladığımızın çok üzerine çıktık ama kaliteden ödün vermek istemiyoruz. Tüm malzemelerimiz proje öncesinde belirlenmişti ve alımlarımızı bu doğrultuda gerçekleştirdik; ancak her sektör gibi biz de zorlanıyoruz. Özellikle inşaat sektörü son dönemlerde büyük zorluklarla karşılaşıyor çünkü maliyetlerimiz oldukça yüksek.” ifadelerini kullandı.
İşçilik Ücretlerindeki Değişiklikler
Arkas, maliyetlerin fiyatlara yansıması üzerine de şu değerlendirmelerde bulundu: “Bu konuyla oldukça zorlanıyoruz. Maliyetleri fiyatlarımıza yansıtmakta güçlük çekiyoruz çünkü herkesin bir alım gücü bulunuyor. Ancak bir süre sonra bu yansımanın gerçekleşmesi gerekecek; zira maliyetlerimiz arttıkça diğer firmalarla rekabet etmemiz zorlaşıyor. Sadece malzeme değil, işçilik ücretleri de büyük değişim gösterdi. Yevmiye ücretleri 300 TL iken şu anda 3000 TL civarına yükseldi. Projenin sonunda bu maliyet artışlarını fiyatlara yansıtmak zorunda kalacağız.” dedi.
Arkas, şirketin yurtdışı hedeflerine de değinerek, “Aslında FAMM projesi için yurtdışından birçok teklif aldık. FAMM Londra, FAMM Dubai ve FAMM Bodrum gibi projeler için teklifler geldi. Urla projesinden sonra Dubai veya Londra ile ilgili planlarımız olabilir. Bodrum için de yoğun talepler var, ancak biz Bodrum odaklı bir firma değiliz. Bizim projelerimiz genellikle masif ağaç ağırlıklı, kemerli ve yüksek tavanlı yapılar. Bu tarz, Bodrum mimarisine de pek uygun düşmüyor.” şeklinde sözlerini tamamladı.
