Kadın olmak?
Sanırım dünyanın en güzel ve güçlü varlıkları olarak sayılabiliriz. Bazılarımız güçlerinin farkında ilerlerken bazılarımız ise türlü sebepler ve yaşam koşullarından ötürü güçlerinin farkına varamamıştır. Geçmişten günümüze kadar birçok filozof ve şair tarafından kadınlara yönelik özlü sözler söylenmiştir. Kadın, naif olmasının yanı sıra yeri geldiğinde haksızlıklara boyun eğmeyen, cesur ve dirençli yapısı ile de dikkat çeker.
Kadın, toplumsal açıdan bir cinsiyet kategori üyesi varsayıldığında ister feminist yaklaşımlar çerçevesinde olsun ister kadını söz konusu eden sosyal projeler çerçevesinde olsun ister devletin yasaları çerçevesinde olsun, sosyal eşitsizliklerin birincil mağduru olarak ele alınır. Bu şekilde ele alınışının altında üstü açık veya kapalı bir şekilde baskı gören, bir aile düzeni içinde çalışıyor da olsa eve gelince yemek yapmak zorunda olan veya eve dair tüm sorumlulukların kendisinde toplandığı bir algı var olabilir diyebiliriz.
Peki, kadınlar kendilerini “kadın olma”larının ötesinde nasıl ve ne şekilde tarif ediyor?
Bu konuda sayısız araştırmalar yapılmış olup kadın olmanın en önemli unsuru olarak “anne olmak” hususu ön plana çıkmıştır. Ya da herhangi bir düzeni devam ettirebilen bir varlık olarak tanımlanmıştır. Çünkü kadının kendine has ve özel emeği ile her şeyin yürüdüğü, yolunda gittiği düşünülmektedir.
Yeni dünya düzeninde ise “güçlü kadın” , “girişimci kadın” profilinin ön planlara çıktığını görmekteyiz. Yaşadığı zorlukların üstesinden gelebilecekleri bir gelecek için çalışmanın ve eğitimli olmanın kaçınılmaz olduğu olgusu “projeler üreten”, “girişimci kadınlar”ın da varlığını beraberinde getirmiştir.
Bu noktada, Türkiye’de kendi emeği ile bir yola girip dünya çapında adını duyuran ve sektörde dimdik ayakta durabilen bazı kadın örneklerini paylaşmak isterim.
Her yaş ve kitleye uygun ürünleri ile bugün Trendyol’dan alışveriş yapmayan yoktur sanıyorum ki. Kısa süre içerisinde büyüyen bu e-ticaret platformunun ardında bir kadın girişimci yer alıyor: Demet MUTLU. Trendyol’un kurucusu ve CEO’su olan Mutlu, aynı zamanda Peak Games oyun girişiminin yatırımcısı ve Co-Founder’ıdır.
O, e-ticaret ekosistemindeki girişimciler arasında son derece başarılı bir kadın girişimci olarak yer alıyor. Mutlu, bugün gelinen noktada bir e-ticaret markası olan Trendyol’u küresel bir marka haline getirerek Türkiye’nin ilk unicorn’u olmayı başarmıştır.
Türk kadın girişimciler listesinin ön saflarından bir başka isim ise Başak TAŞPINAR DEĞİM’dir. Değim, armut.com’un kurucusudur. Bugün Türkiye’nin en büyük online hizmet platformları arasında yerini alan Armut, teknoloji tabanlı bir girişim olarak karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye’nin Amazon’u olarak bilinen Hepsiburda.com’un kurucusu ve yönetim başkanı olan Hanzade DOĞAN başarılı kadın girişimciler arasında ilk sırada yer almakta. Hepsiburada çalışanlarının yüzde 49’u kadınlardan oluşmaktadır. Yine kadın girişimcilere Hepsiburada’da ücretsiz sanal mağaza açma fırsatı sunmakta ve kadın girişimcileri destekleyen projeleri ile hizmetlerine devam etmektedirler.
Belki de kadın girişimciler arasında Hanzade Doğan BOYNER’in adının ilk sıralarda yer almasının sebebi küresel çapta sağladığı ekonomik başarıdan ziyade bir kadın girişimci olarak diğer kadınları güçlendirmesidir. Ülkemizdeki kadınların girişimciliklerini destekleyerek onlara eğitimler sunması ve girişimcilik ekosistemine kazandırması da son derece değerli bir emektir.
Ayrıca kız çocukları için düzenlediği “Baba Beni Okula Gönder” kampanyaları ile de büyük oranda kız çocuklarında okullaşma oranına katkı sağlamıştır. Yine yurt içinde inşa ettirdiği 33 öğrenci yurdu ile kız çocuklarına konaklama imkânı sunmuştur. Bu da yine kız çocukların okullaşmasında büyük rol oynamıştır.
Girişimci kadınlar listesinin bir başka ismi de Gülsha markasının sahibi Gülşah GÜRKAN’dır. Isparta’nın meşhur gülleri arasında büyüyen Gülşah Gürkan, ilk olarak gül suyu üretimine başlamış, ardından da saf gül yağı kullanarak kendi cilt bakım ürünlerini geliştirmeyi başarmıştır.
Bir diğer isim Leyla AYVAZOĞLU… Antakya HAZEK Kadın Kooperatifi kurucusu… Altınözü Kaymakamlığı SYDV Aile Destek Merkezi ve Altınözü Belediyesi’nin birlikte oluşturdukları mesleki eğitim kursları bünyesinde üretilen bölgeye has ürünlere pazar yeri oluşturmak ve sınıra 20 km uzaklıkta bulunan ve geçerken uğranmayan ilçeyi başta tüm Türkiye olmak üzere tanıtmak, ürünlere coğrafi işaret almak, kaliteli ve Hatay’a özgü ürün üretmek maksadıyla kurulmuş bu güzel Kooperatif…
Bölge’deki ilk Kadın Kooperatif olma özelliğinin yanı sıra tam bir sıfır atık merkezi olan, kadın istihdamı sağlayan, Hatay’ın değerlerine sahip çıkan HAZEK; bölgede işlenemeyen hammaddeleri katma değere dönüştürmek, en iyi ambalaj ve marka ile satış yapmak, ilçede işsiz kadın kalmayana kadar mücadele etmek gibi misyonlar edinmiştir.
Bir başka fark yaratan kadın Nurten ÖZTÜRK… 2020 yılı Eylül ayından bu yana Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu Başkanlığı’nı da yürüten Nurten Öztürk, Eşi Fikret Öztürk ile birlikte 1992 yılında İstanbul’a gelerek Türkiye’nin ilk yerli akaryakıt şirketi olan OPET Petrolcülük A.Ş.’yi kurmuştur. Kuruluşundan itibaren şirketin her bölümünde aktif olarak görev yapan Nurten Öztürk; OPET’in; Temiz Tuvalet Kampanyası, Yeşil Yol Projesi, Örnek Köy Projesi, Tarihe Saygı Projesi ve Trafik Dedektifleri projelerinin fikir lideri ve yöneticisidir.
Sosyal sorumluluğu kurum kültürü olarak benimseyen OPET’in gerçekleştirdiği tüm projeler, Nurten Öztürk’ün öngörülü ve azimli tutumuyla; sürdürülebilir, sonuç odaklı ve toplumsal sorunların çözümüne yönelik olarak ekonomik kalkındırmayı destekleyici niteliktedir.
Ülkemizin en büyük sorunlarından biri olan “trafik” sorununa çözüm bulmak amacıyla 2013 yılı sonunda duyurusu yapılan “Trafik Dedektifleri” Projesi ise; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Polis Eşleri Kaynaşma- Yardımlaşma Derneği (PEKAY) iş birliğinde ve OPET’in katkıları ile başlamıştır. Proje ile 3-17 yaş arası çocuklar ve çocuklar kanalıyla büyüklere ulaşılarak 3 yıl içinde 1,5 milyon çocuk ve gencin trafik konusunda bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir. Proje, 2014 yılında Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) geleneksel hale getirdiği TİSK Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri’nde ‘İyi Uygulama Ödülü’nün sahibi oldu. Aynı yıl ‘En Başarılı Koçlular Ödülleri’nde İş birliği Geliştirenler kategorisinde “Trafik Dedektifleri Projesi” ödüle layık görülmüştür.
Nurten Öztürk, 2015 yılında ise ‘Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği’ tarafından ”Yılın Kadını” seçilmiştir.
İşte Türkiye’nin güçlü kadınları… Girişimleri sonucunda elde ettiği başarılar ile baş döndüren, dünya çapında adını duyuran ve sektörde dimdik ayakta duran kadınlar…
Bir zamanların kadınları ne yazık ki pek çok haktan mahrum bırakılmışken, onlara hak ettiği yerini yeniden hatırlatan ulu önderimiz Atatürk sayesinde bizler bugün girişimcileri ile nam salmış bu yürekli kadınları bugün gururla anabiliyoruz.
HAZEK Kadın Kooperatifi’nin dediği gibi “Kadın varsa HAYAT var”…
Emeğiyle yaşayan, bir nesil yetiştiren tüm Kadınların 8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ KUTLU OLSUN….
Yararlanılan Kaynaklar:
Asude, BİLGİN; “Kadınların Var olma Yolları”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: XIV, Sayı: 1, 2001.
Elçin, ELÇİ; “Türkiye’de “Kadın Olmak” Söylemi: Kadınlarla Yapılmış Bir Söylem Çalışması”, http://www.iudergi.com/index.php/psikoloji, Psikoloji Çalışmaları Dergisi 31 (2011) 1-28.
https://startupteknoloji.com/turkiyenin-guclu-kadinlari-kadin-girisimciler/
