Dijital dönüşüm olgusu artık yeni dünya düzeninin vazgeçilmezidir. Tarihsel süreçte “bilgisayar” ve “internetin” icadı ile başlasa da zaman içerisinde özellikle şirketler ve KOBİ’ler kendi ihtiyaçları doğrultusunda bu dönüşüm yolculuğunu başlatarak bu alanda geliştirilen projeleri takip ederek kendi yol haritalarını belirlemeye başlamışlardır.
İşte tam bu noktada özellikle şirketlerin ihtiyaçlarını tespit etmek ve buna uygun eğitim politikaları geliştirilmesine destek vermek amacıyla TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) öncülüğünde TOBB ETÜ ve TEPAV iş birliği ile ortak katılım sağlanan “EULEP (Mesleki Mükemmeliyet Merkezleri-Avrupa Öğrenme Deneyimi Platformu) projesinden söz etmek isterim.
Avrupa Birliği programlarından biri olan ERASMUS+ kapsamında yayımlanan AB Komisyonunun Brüksel merkezli hibe çağrısına, Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (EUROCHMABRES) liderliğinde, aralarında TOBB’un da yer aldığı 7 yabancı Oda iş birliğinde bir proje teklifi hazırlanarak sunulmuştur.
Yapay zeka, sanal gerçeklik ve sosyal inovasyon konularında şirketlerin ihtiyaçlarını belirleyerek, bu doğrultuda yenilikçi mesleki eğitim yöntemleri geliştirmeyi hedefleyen Mesleki Mükemmeliyet Merkezleri (EULEP) proje teklifi AB Komisyonu tarafından kabul edilmiştir.
Anılan proje 8 iş paketinden oluşmakta olup, 2026 yılına kadar devam edecektir. Bu süre zarfında özellikle işletmelerin yapay zeka, sosyal inovasyon ve sanal gerçeklik konularındaki beceri açıklarının tespit edilerek tespit edilen beceri açığına uygun eğitim modülleri geliştirmek ve bunu da sürdürebilir kılmak hedeflenmiştir.
Türkiye’nin bazı iş paketlerinde lider olmasının en önemli dayanağı TOBB’un özellikle “mesleki eğitim” ve “dijitalleşme” başlıklarına oldukça önem vermesinden kaynaklanmaktadır. Bilindiği gibi, TOBB 2.2. milyon üyesi ile KOBİ’leri temsil etmekte ve KOBİ’lerin ihtiyaçlarının tespit edilerek buna uygun eğitim politikalarının geliştirilmesine de oldukça önem vermektedir.
TOBB, mesleki eğitime oldukça önem veren, hâlihazırda 129 Protokol Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olan ve bu liselere yönelik her türlü iş ve işlemleri Milli Eğitim Bakanlığı ile koordineli olarak yürüten, mesleki eğitime verilmesi gereken değerin anlaşılması hususunda nitelikli çalışmalar yapmaya özen gösteren bir kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur.
EULEP, projesi birtakım ihtiyaçlar sonucunda başlamış olup, özellikle mesleki eğitim algısının düzeltilmesi, meslek lisesi öğretmenlerinin kapsamlı bir bilgi güncellemesine sahip olması, meslek liselerinin altyapılarının yenilenmesi, staj ve işe yerleştirme hususlarında iş dünyası ile daha etkin bir iş birliği ihtiyacı başta yer alan ihtiyaçlar arasındadır.
20 kurum ve 7 ülke (Belçika, Avusturya, İspanya, Fransa, İtalya, Letonya ve Kıbrıs) ile Türkiye EULEP projesinin geliştirilmesi noktasında daha önceki tecrübeleri ile oldukça yol katetmiştir. EULEP projesinde bugüne kadar yapılan çalışmalar arasında özellikle WP.2 (İkinci İş Paketi) deki anket ve saha çalışmalarının sonuçları projenin daha doğru ilerlemesi adına oldukça değerlidir.
Yapılan anket ve saha çalışmaları ile şirketlerin yapay zeka, sanal gerçeklik ve sosyal inovasyon alanlarındaki beceri ihtiyaçları belirlenmiştir. Her ülkenin sonuçları toplanarak analiz edilmiş ve bir sonuca ulaşılmıştır. Yapılan anket çalışmaları sonrasında İşletmelerin %63’ü gelecekte çalışanları için yapay zeka veya sanal gerçeklik eğitimi planlamakta; benzer bir oranda katılımcı ise her iki konu için de başlangıç seviyesinin hedeflenmesi gerektiğini düşünmektedir. İşletmelerin yaklaşık %82’si için en popüler olanı “şirket web sitesi geliştirme” iken bunu %70 ile “şirket içi yönetim yazılımı”, %57 ile “veri analizi” ve %51 ile “bulut bilişim” takip etmektedir. Diğer daha gelişmiş teknolojilerin ise daha da az yaygın olduğu görülmektedir.
Bununla birlikte sosyal inovasyon konusunda iç koordinasyon toplantıları sonrasında TOBB ETÜ ve TEPAV iş birliği ile 11 firmaya Focus Grup toplantısı gerçekleşmiş, yapay zeka, sosyal inovasyon ve sanal gerçeklik hususlarında yapılan bu saha çalışmaları raporlanarak Eurochambere iletilmiştir.
Diğer yandan, EULEP Projesinde Yapay Zeka, Sosyal İnovasyon ve Sanal Gerçeklik konularında geliştirilmesi hedeflenen “eğitim modülleri” Avusturya heyeti yetkili olup, tüm bu çalışmalar sonrasında 3 başlığa yönelik (Yapay Zeka, Sosyal İnovasyon ve Sanal Gerçeklik) eğitim modülleri yaratılmıştır.
Bu kadar değerli bir projede gelinen son aşamada WP.5 İş Paketi gereği “Eğiticilerin Eğitimi ve Pilot Uygulamalar” çalışması yapılmaktadır. Bu bağlamda üç konuya yönelik (Yapay Zeka, Sosyal İnovasyon ve Sanal Gerçeklik) belirlenen 3 kişinin her bir başlık için 10’ar eğitmeni eğiteceği ve toplamda gönüllü 30 eğitmene ihtiyaç duyulacağı belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere, EULEP (Mesleki Mükemmeliyet Merkezleri) Projesi, özellikle şirketlerin yapay zeka, sanal gerçeklik ve sosyal inovasyon alanlarındaki eğitim ihtiyaçlarını belirleyen, bu ihtiyacın belirlenmesinde online anket geliştirilerek, çeşitli sektörlerdeki işletmelerin “Yapay Zeka, Sanal Gerçeklik ve Sosyal İnovasyon” konularındaki iş gücü ihtiyaçlarını ortaya koyan ve bu üç başlıktaki (Yapay Zeka, Sosyal İnovasyon ve Sanal Gerçeklik) eğitim ihtiyaçlarını öğrenme çıktılarına dönüştürüp, konuda uzman kişilerin eğitimini sağlayarak özellikle Mesleki Eğitim konusuna önemli ve kıymetli hizmetler sunmaktadır.
EULEP Projesine yönelik bilgi almak ve bugüne kadar yapılan toplantı faaliyetlere yönelik incelemede bulunmak için TOBB Web sitesinin Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı (tobb.org.tr) “AB Destekli Projeler” başlığı altında yer alan EULEP sayfası ziyaret edilebilir.
Yararlanılan Kaynaklar
Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı (tobb.org.tr)
