Seçim Sonuçları ve Gelişmeler
Associated Press’in (AP) yayımladığı resmi olmayan verilere göre, 2024 ABD başkanlık seçimlerinde Donald Trump, yarışta önde görünmektedir. AP’nin projeksiyonlarına göre, adayların kazandığı eyaletler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Harris’in kazandığı eyaletler (214 delege):
- Connecticut (7)
- Delaware (3)
- Massachusetts (11)
- Maryland (10)
- New Jersey (14)
- Rhode Island (4)
- Vermont (3)
- Illinois (19)
- New York (28)
- Colorado (10)
- District of Columbia (3)
- California (54)
- Washington (12)
- Oregon (8)
- New Mexico (5)
- Virginia (13)
- Hawaii (4)
- Nebraska 2 (1)
- New Hampshire (4)
- Trump’ın kazandığı eyaletler (248 delege):
- Florida (30)
- South Carolina (9)
- Alabama (9)
- Mississippi (6)
- Oklahoma (7)
- Tennessee (11)
- Kentucky (8)
- Indiana (11)
- West Virginia (4)
- Arkansas (6)
- Wisconsin (10)
- Wyoming (3)
- Ohio (17)
- South Dakota (3)
- North Dakota (3)
- Nebraska (2)
- Louisiana (8)
- Texas (40)
- Missouri (10)
- Utah (6)
- Montana (4)
- Iowa (6)
- Kansas (6)
- Idaho (4)
- North Carolina (16)
- Georgia (16)
- Maine 2. bölge (1)
Önemli Gelişmeler:
- 09:52: Trump, Maine 2. bölgesini kazandı.
- 09:17: Harris, New Hampshire eyaletini alarak delege sayısını 214’e çıkardı.
- 09:10: New York Times’ın modelinde Trump’ın başkanlık olasılığı %95’e yükseldi.
- 08:59: Trump, kritik bir eyalet olan Georgia’yı kazandı ve farkı açtı.
- 08:45: Harris’in kampanya yetkilisi, “Her oy sayıldığından emin olana kadar kampanya sürecek” dedi.
- 08:09: Harris, Nebraska’da bir bölge kazandı.
- 08:07: Cumhuriyetçiler, ABD Senatosu’nda kontrolü ele geçirdi.
- 08:00: Harris, Hawaii eyaletini kazandı.
- 07:50: Senato’da Cumhuriyetçilerin 50, Demokratların 41 sandalyesi bulunuyor.
- 07:42: Harris, 13 delegeye sahip Virginia eyaletini kazanarak farkı kapattı.
- 07:33: Harris, New Mexico eyaletini kazandı.
- 07:23: Harris, 8 delegeye sahip Oregon eyaletini galip tamamladı.
- 07:20: New York Times’ın seçim modeline göre Trump’ın kazanma ihtimali %91’e yükseldi.
- 07:18: Trump, 16 delegeli North Carolina eyaletini kazandı.
- 07:04: Trump, 4 delegeli Idaho eyaletinde galip geldi.
- 07:03: Harris, 12 delegeli Washington eyaletini kazandı.
- 07:01: Harris, 54 delegeli California eyaletini kazandı.
- 06:41: Trump, toplamda 12 delegesi olan Iowa ve Kansas eyaletlerinde galip geldi.
- 06:21: Harris, 3 delegeli District of Columbia’yı kazandı.
- 06:08: Harris, 10 delegeli Colorado eyaletini aldı.
- 06:00: Trump, Montana ve Utah eyaletlerinde de galip geldi.
- 05:50: Trump, ülke genelinde oyların %52,3’ünü, Harris ise %46,5’ini aldı.
- 05:30: AP, seçimlerde sürpriz bir durum olmadığını belirtti.
- 05:13: Trump, 40 delege sayısı ile Texas’ı kazandı.
- 05:08: Trump, Ohio’yu kazandı.
- 05:01: Harris, 28 delege ile New York eyaletini kazandı.
- 04:38: Harris, Illinois eyaletinde galip geldi.
- 04:31: Harris, New Jersey’i kazandı.
- 04:30: Trump, Arkansas’ta seçimi önde tamamladı.
- 04:01: Harris, Connecticut’ı kazandı.
- 03:40: Trump, Indiana ve Kentucky’nin ardından West Virginia’da da seçimi önde tamamladı.
- 03:20: Trump, Indiana ve Kentucky’de yarışı önde tamamlayarak 19 delege kazandı.
- 03:00: Florida, Georgia, Virginia, Vermont ve South Carolina’da sandıklar kapandı.
ABD’de Seçim Kazanmak için Gerekenler
ABD’de iki aday, 50 eyalette gerçekleştirilen Seçiciler Kurulu seçiminde yarışmaktadır. Her eyalet, nüfusuna bağlı olarak belirli sayıda seçici kurul oyuna sahiptir. Toplamda 538 seçici kurul oyu bulunmakta ve 270 ya da daha fazla oy alan aday, seçimleri kazanmış olmaktadır. Çoğu eyalette, seçimde kazanan aday tüm delegeleri de kazanıyor; ancak Maine ve Nebraska’da oy oranına göre delegeler paylaştırılmaktadır.
Amerikan halkı, yeni başkanın yanı sıra Kongre’nin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ile 100 üyeli Senato’daki 34 sandalye için de oy vermektedir. Başkanlık seçimini kazanan aday, 20 Ocak 2025’te yemin ederek 4 yıl süreyle ABD’nin 47. başkanı olacaktır.
Salıncak Eyaletlerin Önemi
Seçim tarihine bakıldığında, bazı eyaletlerin belli bir partiden yana olduğu görülmektedir. Ancak bazı eyaletlerdeki tercihlerin değişkenlik göstermesi, her iki adayın da kazanma ihtimaline sahip olduğu kritik eyaletlere odaklanmayı gerektirmektedir. 270 delegeye ulaşan adayın başkan olacağı seçim sistemi nedeniyle, özellikle Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, Kuzey Carolina ve Wisconsin gibi salıncak eyaletler büyük önem taşımaktadır. Trump ve Harris, seçim kampanyalarının son gününü bu eyaletlerde geçirmiştir.
ABD Seçim Sistemi
Seçmenler, kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu’na göndereceği delegeleri, delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçmektedir. ABD seçim sisteminde önemli olan, ülke genelinde en yüksek oyu almak değil, en çok delege sayısına ulaşmaktır. Bu nedenle, ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan seçilemediği durumlar da olmuştur. Son örneği 2016’da yaşanan Hillary Clinton ve Donald Trump arasındaki seçimdir; Clinton, ülke genelinde 3 milyon daha fazla oy almasına rağmen yeterli delege sayısına ulaşamadığı için seçilememiştir.
Anketler Ne Dedi?
Seçim yarışı süresince, Joe Biden adaylıktan çekilmeden önceki anketler Donald Trump’ı önde gösteriyordu. Harris’in adaylığının ardından ise anketler Demokratların lehine dönmeye başladı. Ancak son dönemde Trump, arayı kapatıp öne geçti. Real Clear Politics’in anket ortalamaları, Trump’ın seçim gününe az bir farkla önde girdiğini göstermiştir. Diğer yandan, New York Times ve Siena College ortaklığındaki anketler, salıncak eyaletlerde Harris ve Trump’ın başa baş bir yarış yürüttüğünü ortaya koymuştur. Ancak sürpriz sonuçlar da olabilmektedir; örneğin, Iowa’daki bir anket Harris’in önde olduğunu göstererek siyasi analistleri şaşırtmıştır.
Seçimlere Giderken Kritik Gelişmeler
ABD, 5 Kasım’daki seçimlere hazırlık sürecinde birçok kritik gelişme yaşadı. ABD Başkanı Joe Biden ve eski başkan Donald Trump, seçim için televizyondaki ilk tartışmalarını Haziran sonunda gerçekleştirdi. Atlanta’daki tartışmada, Biden’ın zaman zaman düşüncelerini toparlayamaması ve bazı söylemlerinin anlaşılmaz olması, Demokratlarda kaygılara yol açtı.
Temmuz ayında, Trump Pensilvanya’daki mitinginde silahlı bir saldırıya uğradı; ancak sağlık durumu iyi olduğu bildirildi. Aynı dönemde Biden, adaylıktan çekildiğini duyurdu ve Kamala Harris’i destekledi. Ağustos ayında, Harris, Chicago’daki Demokrat Parti Kongresi’nde başkanlık için resmen adaylığını kabul etti. Eylül ayında yapılan ilk münazara, Harris’in baskın olduğu bir sonuçla sonuçlandı. Aynı ay içinde Trump’a yönelik ikinci suikast girişimiyle ilgili bir kişi tutuklandı.
Erken Oy Kullanma İstatistikleri
Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarı’nın verilerine göre, Eylül ayında başlayan erken oy kullanma işlemlerinde 82 milyondan fazla vatandaş oy kullandı. Bu erken oyların 44 milyondan fazlası şahsen, 37 milyonun üzerindeyse posta yoluyla gerçekleştirildi.
