Karıncaların Kolektif Zekası Üzerine İlginç Bulgular
Karıncaların grup davranışlarını inceleyen bir araştırma ekibi, doğru koşullar altında kolektif problem çözme görevlerinde insanların zekasını geride bırakabileceklerini ortaya koydu. Weizmann Bilim Enstitüsü’nden gelen bilim insanları, “kolektif biliş” kavramını daha derinlemesine incelemeyi ve grupların bazen bireysel olarak gerçekleştirdikleri görevleri daha etkili bir şekilde yerine getirip getiremeyeceklerini araştırmayı amaçladılar. Ekip, makalelerinde “Biyolojik topluluklar, zorluklarla başa çıkmak için kolektif zekayı kullanırlar; ancak yetersiz koordinasyon, grup bilişinin etkinliğini zayıflatabilir.” ifadelerini kullandı. Bu durum, grup kararlarının alındığı karmaşık ortamlarda incelenmesi gereken bir olgu olarak belirlendi.
Özellikle, büyük yüklerin karmaşık ortamlarda bir hedefe doğru yönlendirilmesi sorunu dikkat çekicidir. Hem insanlar hem de karıncalar, bu tür görevleri yalnızca bireysel olarak değil, aynı zamanda grup halinde de etkili bir şekilde yerine getirme yeteneği ile dikkat çekerler. Araştırmacılar, karıncaları “piyano taşıyıcıları bulmacası” olarak adlandırılan bir görevle test etme kararı aldılar ve bu süreçte karıncalar insanlarla karşılaştırıldı. Ekip, hem insanların hem de karıncaların T şeklinde nesneleri bir labirentte hareket ettirmelerini sağladı; insanlar bunu deneye dahil olmak için yaparken, karıncalar yuvalarına doğru bir yiyecek parçası taşıdıklarını düşündüler.
Çalışmada, araştırmacılar karıncaların ve insanların bireysel olarak ve çeşitli grup büyüklüklerinde nasıl performans gösterdiğini test ettiler. Karıncalar için gruplar, 7 kişilik küçük takımlardan yaklaşık 80 karıncadan oluşan daha büyük gruplara kadar çeşitlilik gösterirken, insanlar 6 – 9 kişilik küçük gruplarda ve 26 kişilik büyük gruplarda yarıştılar. Karşılaştırmayı daha anlamlı hale getirmek amacıyla, bazı testlerde jestler ve yüz ifadeleri gibi iletişim unsurları kısıtlandı ve konuşmaya izin verilmedi.
İnsanların Kalabalık İçinde Kontrolü Kaybetme Eğilimi
Sonuçlar, beklenenin aksine, insanların görevi bireysel olarak yerine getirirken karıncalardan daha iyi bir performans sergilediklerini ortaya koydu. Ancak büyük gruplar söz konusu olduğunda, sonuçlar o kadar net değildi ve karıncaların daha başarılı olduğu tespit edildi. Araştırmacılar, deneyle ilgili şunları belirttiler: “Bir grup olarak hareket eden karıncaların daha akıllı olduğunu, yani bütünün parçalarının toplamından daha büyük bir zeka sergilediklerini göstermiş olduk. Buna karşılık, gruplar oluşturmanın insanların bilişsel yeteneklerini genişletmediğini gördük. Sosyal ağlar çağında oldukça popüler hale gelen ünlü ‘kalabalığın bilgeliği’ ifadesini deneylerimizde doğrulayamadık.“
