Kuş Gribi ve Gelecekteki Tehditler
COVID-19 salgını, dünya genelinde aniden ortaya çıkıp yayılmasıyla milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu durum, geri kalan birçok kişinin günlük yaşamında köklü değişikliklere yol açtı. Salgının yarattığı bu travma, birçok bireyi bir sonraki büyük bulaşıcı hastalığın ortaya çıkma ihtimali konusunda endişelendiriyor.
The Conversation’da yayınlanan bir makaleye göre, Mikrobiyal Biyoinformatik Doçenti Conor Meehan, şu anda büyük bir endişe kaynağı olan bir influenza virüsünü, 2025 yılında ciddi bir sorun olma potansiyeline sahip olarak tanımlıyor. Bu virüs, sıklıkla “kuş gribi” olarak bilinen influenza A alt türü H5N1’dir.
H5N1 virüsü, hem evcil hem de yabani kuşlar arasında yayılmakta ve son günlerde bazı ABD eyaletlerinde süt sığırlarını da enfekte etmeye başlamıştır. Moğolistan’daki atlarda da bu virüse rastlanmıştır. Kuşlar gibi hayvanlarda grip vakalarının artması, bu hastalığın insanlara bulaşma riskinin her zaman bir endişe kaynağı olmasına yol açmaktadır. Özellikle, bu yıl ABD’de 61 kuş gribi vakası insanları enfekte etmiştir. Bu vakaların çoğu, çiftlik işçilerinin enfekte olmuş sığırlarla teması ve insanların çiğ süt tüketmesi yoluyla gerçekleşmiştir. Önceki iki yıl boyunca ABD’de yalnızca iki kuş gribi vakası kaydedilmişti. İki yılın verileri karşılaştırıldığında, dikkat çekici bir artış olduğu açıkça görülmektedir. İnsan enfeksiyonlarından kaynaklanan %30’luk ölüm oranı da göz önüne alındığında, kuş gribinin sağlık uzmanlarının öncelikli endişeleri arasında yer alması anlaşılabilir bir durumdur.
Tek bir mutasyon, salgına kapı açabilir
Neyse ki, mevcut veriler H5N1 kuş gribi virüsünün insandan insana bulaşmadığını göstermektedir. Bu durum, insanlarda bir küresel salgın olasılığını büyük ölçüde azaltmaktadır. Ayrıca, grip virüslerinin bulaşma biçimleri nedeniyle H5N1 virüslerinin insan hücrelerine girmesi genellikle zordur. Ancak son zamanlarda yapılan bir araştırma, grip genomunda meydana gelen tek bir mutasyonun H5N1 virüsünü insandan insana yayılma yeteneğine kavuşturabileceğini ve bunun da bir salgın başlatabileceğini göstermiştir.
Eğer H5N1 kuş gribi türü bu kritik mutasyonu geçirir ve insanlar arasında yayılmaya başlarsa, hükümetlerin hızlı bir şekilde yayılmayı kontrol etmek için önlemler alması gerekecektir. Bu nedenle, dünya genelindeki hastalık kontrol merkezleri, kuş gribi ve diğer olası salgınlar için hazırlık planları geliştirmektedir. Örneğin, İngiltere, 2025 yılına yönelik potansiyel kuş gribi riskine karşı, kuş gribine karşı koruma sağlayan H5 aşısından 5 milyon doz satın almıştır.
İnsanlar arasında yayılma potansiyeli olmasa bile, kuş gribinin 2025 yılında hayvan sağlığını daha fazla etkilemesi beklenmektedir. Bu durum, yalnızca hayvanlar için bir sorun oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda gıda tedarik zincirlerinde aksamalara ve genel ekonomik etkilere yol açma potansiyeline sahiptir.
