Modern Tıpta Çığır Açan Bir Gelişme: Endoskopik Transorbital Cerrahi
Eski Mısır’ın Yeni Krallığı döneminde, firavunların ölümünden sonra mumyacılar, hükümdarlarının beyin dokusunu burun yoluyla çıkararak onları korunmak üzere mumyalardı. Ancak günümüzde, modern tıp bu konuda devrim niteliğinde bir gelişme göstermiştir. Artık, küçük bir delik aracılığıyla hastanın gözünden beyne erişim sağlayarak tümörleri çıkarmak mümkün hale gelmiştir. Bu süreçte hastaların hayatta kalması da sağlanmaktadır.
Geçen yıl Şubat ayında İngiltere’de yapılan bir ameliyat, bu yeniliğin somut bir örneğini oluşturuyor. 40 yaşındaki Ruvimbo Kaviya, endoskopik transorbital cerrahi ile beyin tümörü alındıktan sonra yaptığı açıklamada, “Hastanede sadece iki gün kaldım, hiçbir yan etki veya şişlik olmadı. Şimdi kendimi gayet iyi hissediyorum” ifadelerini kullandı. Kaviya, aylarca süren ve giderek artan baş ağrılarının başlangıçta diş ağrısından kaynaklandığını düşündüğünü, fakat bu ağrıların zamanla spazm benzeri hislere dönüştüğünü belirtti. 2023 yılında kendisine menenjiyom teşhisi konuldu.
Bir MRI taraması sonucunda, tümörün göz yuvasının arkasında yer alan ve juguler venin kanı beyinden uzaklaştırdığı içi boş bir alan olan kavernöz sinüste bulunduğu belirlendi. Normalde bu alana ulaşmak son derece zorken, bu tür tümörler neredeyse ameliyat edilemez olarak kabul edilirdi. Ancak Kaviya’nın durumu, son yıllarda cerrahların bu tür tümörleri çıkarmak için daha az invaziv yöntemler denemeleri sayesinde şanslı bir zamanda tespit edildi. Önceki yöntemler genellikle kafada büyük kesikler, kafatasının bazı kısımlarının çıkarılması ve uzun iyileşme süreleri gerektiriyordu.
Leeds Teaching Hospitals NHS Trust’ta Danışman, Nörovasküler Nöroşirurji Uzmanı ve işlemi gerçekleştiren ekibin bir üyesi olan Asim Sheikh, yeni prosedürü “Bu teknik, kafatasını açmadan veya beyni geri çekmeden ya da sıkıştırmadan tümörleri çıkarmamızı sağlıyor” şeklinde açıklıyor. Başka bir deyişle, daha önceki yöntemlerin gerektirdiği neredeyse hiçbir adıma ihtiyaç duyulmuyor.
Sheikh’in açıkladığına göre, bu yeni teknik beyni neredeyse tamamen atlıyor, “travmayı önemli ölçüde azaltıyor” ve “hastaların minimal görünür yara iziyle daha hızlı iyileşmesini sağlıyor”. Cerrahlar, Kaviya’nın göz kapağının yanındaki küçük bir kesiden tümöre erişim sağladılar ve sadece 1,5 santimetrelik bir yara izi bıraktılar.
Ameliyatın başarısında önemli bir rol oynayan Trust’ın 3D Planlama Servisi sayesinde oluşturulan 3D model, ekibin prosedürü pratik olarak deneme fırsatı bulmasını sağladı. Trust’ın Biyomedikal Mühendisi ve 3D Planlama Servisi yöneticisi Lisa Ferrie, “Bu teknoloji, ekibin anatomisini ayrıntılı bir şekilde incelemesini ve prosedüre benzersiz bir doğrulukla hazırlanmasını sağladı” dedi. Ferrie, “Modeli görmek ve bu çığır açan ameliyata katkıda bulunduğunu bilmek inanılmaz derecede ödüllendirici” diyerek de düşüncelerini aktardı.
