Reklam Kurulu’nun 2024 Uygulamaları ve Tüketici Koruma Önlemleri
Reklam Kurulu, 2024 yılı itibarıyla aldatıcı reklamlar ve haksız ticari uygulamalar nedeniyle toplamda 277 milyon liranın üzerinde idari para cezası uygulamıştır. 16 Ocak 2025 tarihinde gerçekleştirilen 353 sayılı toplantıda, tüketicileri yanıltan, yanıltıcı bilgi ve tecrübe eksikliklerini istismar eden reklamlar ve haksız ticari uygulamalar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu toplantıda ele alınan 209 dosyadan 189’unun mevzuata aykırı olduğu tespit edilmiştir.
Söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında alınan kararlar arasında, 1 dosya için tedbiren durdurma kararı ve 188 dosya için reklam durdurma cezası verilmiştir. Toplamda, 29 milyon 136 bin 384 lira idari para cezası uygulanmış ve aykırı bulunan dosyalardan 10’una, tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi adına erişim engeli idari tedbirinin uygulanmasına karar verilmiştir.
Toplantıda Finansal Piyasalar ve Çevre Duyarlılığı Öne Çıktı
Reklam Kurulu, toplantıda tüketicilerin çevreye olan duyarlılıklarının istismar edilmesinin önlenmesi amacıyla bankacılık sektöründe çevresel beyanların kullanımına yönelik kapsamlı incelemeler gerçekleştirmiştir. Yapılan değerlendirmede, enerji kimlik belgesi bulunan konutlara yönelik “yeşil konut kredisi” ve elektrikli, hibrit araçlara sunulan “yeşil taşıt kredisi” gibi kredi reklamlarında, ana vaadin açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Ancak, reklamlarda faiz oranı veya ücret muafiyeti gibi avantajlardan bahsedilmesine rağmen, bu avantajlara dair yeterli bilgilendirmenin yapılmadığı tespit edilmiştir.
Ayrıca, çevreye duyarlılıkla ilgili olarak “cazip” ve “uygun” faiz oranları veya ücret muafiyetlerinden bahsedilmesine rağmen, uygulamada standart kredilerle arasında bir fark bulunmadığı ve son gerçekleştirilen çevresel eylemlerin, gerçekte olduğundan daha büyük bir etki yarattığı izlenimi oluşturduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda, bu tür aykırılıkları içeren reklamlarla ilgili olarak 10 banka hakkında reklamların durdurulması cezası uygulanmasına ve finansal piyasalara ilişkin birlik ve sivil toplum kuruluşlarına bilgilendirme yapılmasına karar verilmiştir.
Tüketicilerin Eksiksiz ve Doğru Bilgilendirilmesi
Finansal sözleşmelere taraf olan tüketicilerin en uygun kredi teklifini seçebilmesi ve sektörde adil rekabetin sağlanabilmesi için, kredi reklamlarında faiz ve kar payı dışında tüm ücret, komisyon ve masrafların belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca, kredinin toplam maliyeti ve yıllık maliyet oranını gösteren bilgiler, reklamın ana mesajında yer almalıdır.
Bu kapsamda, Reklam Kurulu tarafından bir finansman şirketinin araç kampanyası reklamında, faiz oranlı kredinin şartı olarak alınan katılım ücretinin ana mesajda yer almadığı ve bu ücretin dahil olduğu yıllık maliyet oranı bilgisinin verilmediği tespit edilmiştir. Böylelikle, tüketicilerden kredinin gerçek maliyetinin gizlendiği anlaşılmıştır. Bu gerekçelerle söz konusu reklamların durdurulmasına karar verilmiştir.
