Ticaret Bakanlığı’ndan Tüketiciyi Koruma Adımları
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin korunmasına yönelik olarak geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği faaliyetleri değerlendirdi. Bakanlık, 2024 itibarıyla tüketici mağduriyetini önlemek amacıyla denetim faaliyetlerine daha fazla ağırlık vereceklerini açıkladı. Tüketicilerin sağlık ve güvenliğini korumak, ekonomik çıkarlarını gözetmek amacıyla mesafeli sözleşmelerden finansal işlemlere kadar birçok alanda toplam 283 bin 131 firma üzerinde denetim gerçekleştirildi. Bu denetimler sonucunda, toplam 4 milyar 377 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Tüketicilerin, sözleşmelerde zayıf taraf olmalarının önüne geçmek ve olası mağduriyetleri engellemek amacıyla 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun‘da önemli değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda, yanıltıcı ve aldatıcı reklamlara karşı etkin bir mücadele için Reklam Kurulu’na erişim engeli yetkisi tanındı. Satış sonrası hizmetlerle ilgili cezaların caydırıcılığını artırmak ve satıştan kaçınmayı önlemek için ceza tutarları yükseltildi. Ayrıca, tüketicilere kredi sözleşmelerini dijital ortamda yapabilme imkanı tanındı.
Ayrıca, aldatıcı reklamlarda caydırıcılık sağlamak amacıyla Reklam Kuruluna, bu tür reklamlara yönelik cezaları 10 katına kadar artırma yetkisi verildi. Yargı yükünü azaltmak ve kamu alacaklarını daha hızlı tahsil etmek amacıyla Reklam Kurulu cezaları, uzlaşma kapsamına alındı. Türkiye’deki ekonomik büyüklüğü 550 milyon dolar olarak tahmin edilen doğrudan satış sektörü, büyük çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 2 milyondan fazla kişinin doğrudan satıcı olarak faaliyet gösterdiği bir alan olarak düzenlendi. Bu düzenleme ile Türkiye, Avrupa Birliği’nden (AB) önce doğrudan satışları özel olarak düzenleyen ülke konumuna geldi.
Fiyat Etiketi Yönetmeliği’ndeki Değişiklikler
Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler, lokanta, restoran, kafe, pastane gibi yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmelerde tarife ve fiyat listelerinin giriş kapısının önüne ve masaların üstüne, tüketicilerin kolayca görebileceği ve okuyabileceği şekilde asılması zorunlu hale getirildi. Bu düzenleme, tüketicilerin önceden ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesini amaçlıyor.
Mesafeli satışlarda gerçekleştirilen iade işlemlerine ilişkin kargo ücretleriyle ilgili düzenlemelerin yürürlüğü 1 yıl ertelendi. Bu çerçevede, cayma hakkının kullanılabileceği mal ve hizmetlere dair sınırlamalar ve iade masraflarının tüketici tarafından karşılanabileceğine ilişkin hükümler 1 Ocak 2026‘da yürürlüğe girecek.
Yenilenmiş Ürünlerin Yaygınlaşmasına Yönelik Düzenlemeler
Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te yapılan düzenlemelerle, bu ürünlerin ülke genelinde yaygınlaşması amaçlanıyor. Yenileme merkezlerine, şubelerinin yanı sıra, yenileme yetkisi verecekleri TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ticari işletmeler aracılığıyla da yenileme faaliyeti yürütme imkanı tanındı. Mevzuata aykırı işlem yapan yenileme merkezlerinin yetki belgesinin askıya alınması hükmü getirildi.
Ayrıca, cep telefonu gibi elektronik kimlik bilgisine sahip kullanılmış ürünlere dair bilgilerin, Bakanlık tarafından oluşturulacak bir sisteme kaydedilmesi zorunlu hale getirildi. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklerle, “kapıdan satış” olarak bilinen satış yönteminde tüketicilerin lehine yeni düzenlemeler yapıldı. Bu kapsamda, iş yeri dışında kurulan sözleşmelerde tüketicilerin cayma hakkını kullanmaları kolaylaştırıldı. Satıcı ve sağlayıcıların yetki belgesi başvuruları ve iptali daha sıkı kurallara bağlandı.
