Ay’ın Karanlık Derinliklerine Yolculuk: Grace Robotu
Ay’ın en karanlık derinliklerinde, güney kutbuna yakın, sürekli gölgede kalan kraterlerin daha önce hiç görülmemiş görüntülerini yakalayacak olan zıplayan robot Grace tanıtıldı. Houston merkezli Intuitive Machines girişimi, NASA’nın Ticari Ay Yük Hizmetleri (CLPS) programının bir parçası olarak Ay’a ikinci görevini fırlatmaya hazırlanıyor. Şirketin Ay iniş aracı, 26 Şubat’ta başlayacak dört günlük bir fırlatma penceresi sırasında bir SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya gönderilecek.
Athena adı verilen iniş aracı, Ay’ın Güney Kutbu yakınlarındaki Mons Mouton platosunu hedef alıyor. Athena, Ay yüzeyine başarılı bir iniş gerçekleştirdiğinde, yakınlardaki bir kratere zıplamak ve ardından geri zıplayarak geri dönmek üzere tasarlanmış Grace adlı bir Mikro-Nova robotunu da yükleri arasında barındıracak. Grace, erişilebilir programlamayı savunan öncü matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Grace Hopper’ın adını taşıyor. Ancak bu Grace, Ay’ın yüzeyinde zıplamak için özel olarak tasarlanmış bir insansız hava aracı niteliğinde.
Mikro-Nova zıplayıcısı, toplamda beş farklı zıplama gerçekleştirerek her seferinde daha yüksek irtifalara ulaşmayı hedefliyor. Grace, sahip olduğu itici sistemleri kullanarak Ay yüzeyinde kendini iterek giderek daha yükseğe zıplayacak ve üçüncü zıplamada 100 metreye ulaşacak. Daha sonra, sürekli gölgede kalan bir kratere doğru zıplayarak ilerleyecek. Space.com’un bildirdiğine göre, Intuitive Machines’in uzay sistemleri kıdemli başkan yardımcısı Trent Martin, Grace’in Athena’nın iniş alanına yaklaşık 500 metre uzaklıkta bulunan ve derinliği yaklaşık 20 metre olan Krater H’yi hedeflediğini açıkladı.
Grace oradayken, kraterde su ve diğer kaynakları araştıracak ve yerleşik kameralarıyla bazı önemli fotoğraflar çekecek. Robot, Ay’da ilk 4G/LTE ağını oluşturmayı amaçlayan Nokia’nın Ay Yüzeyi İletişim Sistemi’ni kullanarak Athena ile iletişimi sürdürecek. Zıplayan robot, yüzeye geri zıplamasını gerçekleştirmeden önce krater tabanında yaklaşık 45 dakika geçirmek üzere tasarlandı.
Robotun gerçekleştireceği araştırmalar, uçan bir dronla daha kolay yapılabilecek gibi görünse de, aslında Dünya atmosferinin dışındaki uçuşlar o kadar basit değil. Örneğin, Perseverance keşif aracı ile birlikte Mars’ı keşfeden Ingenuity, Kızıl Gezegen’in yüzeyinde kısa süreli uçuşlar gerçekleştirdi. Ancak Ay’da durum biraz daha karmaşık; ince atmosferi nedeniyle uçan bir araç kullanmak, Mars’a göre bile çok daha zorlayıcı bir süreç. Grace, zıplayan bir araştırma robotu olarak türünün ilk örneği olsa da, Ay’da kullanılan son zıplayan robot olmayacak. Çin, 2026 yılında fırlatılması planlanan Chang’e 7 göreviyle Ay’a zıplayan bir robot göndermeyi hedefliyor.
