Ülkemizde artık uygulanmıyor olsa da, gün ışığından yararlanma (Yaz Saati) uygulaması, dünya genelinde birçok bölgede hâlâ devam etmektedir. Bu uygulama, saatlerin yılda bir kez ileri ve bir kez geri alınmasını içeriyor. Ancak ilginç bir şekilde, bu değişiklik tam gece yarısında değil, sabah saat 02.00’de gerçekleştirilmektedir. Peki, bunun ardındaki nedenler nelerdir?
Yaz Saati uygulamasının kökeni 18. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu uygulamanın temel amacı, insanların gün ışığından daha verimli bir şekilde yararlanmasını sağlamaktır. Saatlerin bir saat ileri alınmasıyla, kış aylarında sabah işe giderken daha aydınlık bir ortam sağlanırken, yazın ise uzun akşamüstleri daha fazla aktivite yapma imkanı sunulmaktadır. En azından, bu sistemin arkasındaki düşünce bu şekildedir. Ayrıca, enerji tasarrufu sağlayabileceği de iddia edilmekte, ancak bu tasarrufun oldukça minimal olduğu belirtilmektedir. Time and Date verilerine göre, dünya genelinde ülkelerin yaklaşık %40’ı bir tür Yaz Saati uygulamasını sürdürmektedir. Ancak bu uygulama her ülkede aynı tarihlerde ve şekillerde gerçekleşmemektedir. Örneğin, ABD’de saatler Mart ayının ikinci Pazar günü sabah 02.00’de bir saat ileri alınırken, İngiltere’de bu değişiklik Mart ayının son Pazar günü sabah 01.00’de yapılmaktadır.
Peki, neden gece yarısında değil de bu saatler tercih ediliyor? Michael Downing’in kaleme aldığı “Spring Forward: The Annual Madness of Daylight Saving Time” adlı eserde, ABD’de saatlerin sabah 2’den 3’e atlanmasının sebebinin, 1918 yılında demir yolu işletmeleriyle ilgili olduğu ifade edilmektedir. Amtrak’ın sefer planlarına göre, sabah 02.00’nin tren yolculuklarını en az etkileyeceği saat olduğu düşünülmüştür.
Yaz Saati Uygulaması: Faydaları mı, Zararı mı? Bu görece küçük olan 1 saatlik değişiklik, son yıllarda ciddi tartışmalara yol açmaktadır. Bazı araştırmalar, uygulamanın sağlığımız üzerinde ciddi olumsuz etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Yapılan çalışmalar, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarının yanı sıra, bu uygulamanın hayata geçirildiği günlerde hastaneye yatırılma oranlarında belirgin bir artış olduğunu göstermektedir. Ayrıca, trafik kazalarının da Yaz Saati uygulaması sırasında arttığına dair kanıtlar mevcuttur. Bu sebeplerden ötürü, aralarında ABD’nin de bulunduğu birçok ülke artık Yaz Saati uygulamasından vazgeçmeyi değerlendirmeye almaktadır.
