2018 Yılında Ortaya Çıkan Büyük Veri İhlali ve Facebook’un Gizli Operasyonları
2018 yılında, Facebook’un o dönemdeki adıyla Meta’nın öncüsü olan sosyal medya devinin, kullanıcıların kişisel verilerini izinsiz bir şekilde Cambridge Analytica adlı İngiliz araştırma şirketine sattığı ortaya çıktı. Bu şirket, kullanıcıların verilerini kullanarak psikolojik analizler ve tarafsızlık testleri gibi ürkütücü ve etik dışı deneyler gerçekleştirdi. Bu olay, dünya genelinde büyük yankı uyandırdı ve Facebook’un gizlilik politikalarıyla ilgili ciddi soru işaretlerini beraberinde getirdi.
Aslında, bu skandal, Facebook’un nasıl olup da ücretsiz bir şekilde milyonlarca kullanıcısına hizmet vermeye devam ettiğinin de sırrını açığa çıkardı. Facebook, platforma reklam almanın yanı sıra kullanıcıların kişisel verilerini üçüncü taraflara satıyordu ve bu satışlardan yüz milyonlarca dolar gelir elde ediyordu. Ancak Cambridge Analytica’nın ortaya çıkmasıyla birlikte, şirketin bu gizli gelir modeli ciddi şekilde sorgulanmaya başlandı.
Skandalın patlak vermesinin ardından, ABD yönetimi Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’i resmi olarak Kongre’de hesap vermeye çağırdı. Aynı zamanda İngiltere hükümeti de, Cambridge Analytica’nın faaliyetlerini incelemek üzere, Zuckerberg’in İngiltere’ye girişini engelleyecek ve tutuklayarak ifade vermesini sağlayacak adımlar attı. O dönemde, bazı üst düzey Facebook yöneticileri Avrupa’ya girişte alıkonuldu ve hatta bilgisayarlarına ve telefonlarına el konuldu; amaç, şirketin gizli verilerine ve olası delillere ulaşmaktı.
Bu süreçte ortaya çıkan bilgiler, Facebook’un verilerini satmak yerine, uzun vadeli gelir modeli olarak abonelik sistemini geliştirmeyi düşündüğünü gösterdi. Şirket, kullanıcıların platformu reklamsız ve ücretli kullanabilmeleri için yeni bir abonelik planı üzerinde çalışıyordu. Ancak, bu fikir uzun vadeli stratejilerden vazgeçildi ve şirket, mevcut modelini sürdürmeye karar verdi.
Unutmayın: Ücretsiz kullanıyorsanız, siz ürün olabilirsiniz
Yapılan araştırmalar ve şirket içi belgeler, Facebook’un, kullanıcıların verilerini satmak yerine, zamanla abonelik ve diğer gelir modellerine yönelmeyi planladığını ortaya koydu. Fakat şirket, sonunda bu planlardan vazgeçti ve kullanıcı verilerini satmaya devam etti. Günümüzde de, kullanıcıların kişisel verileri, reklam ve araştırma şirketlerine satılmaya devam ediyor; bu durum, platformun kârını artırmaya devam ediyor ve kullanıcıların gizliliği her zaman ikinci planda kalıyor.
