Süpersonik Ticari Uçuşlar Yeniden Geri Dönüyor
2003 yılında efsanevi Concorde süpersonik yolcu uçağının son uçuşunu gerçekleştirmesinin ardından, süpersonik ticari uçuşlar nihayet geri dönmeye hazırlanıyor. Bu yeni nesil uçaklar, kıtalararası seyahat sürelerini yarı yarıya indirme vaadiyle, NASA gibi köklü kuruluşların yanı sıra Boom Supersonic ve Dawn Aerospace gibi özel ve yenilikçi şirketler tarafından geliştirilmektedir.
Ancak, süpersonik uçakların geri dönüşü bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Çevresel kaygılar ve ses patlaması gibi sorunlar, bu projelerin önündeki en büyük engeller arasında yer alıyor. Süpersonik uçaklar, Mach 1’in (yaklaşık saatte 1225 kilometre) üzerinde hızlara ulaşabilmekte, bu da insanları rahatsız edecek ve çevreyi olumsuz etkileyecek gürültü dalgalarına neden olmaktadır. Bu ses dalgaları, insanlar üzerinde ürkütücü bir etki yaratabilir ve vahşi yaşamı olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, ses patlamaları, pencereleri kıracak kadar güçlü olabiliyor.
Concorde’un düzenli uçuşları sırasında yarattığı ses patlamaları, büyük bir tepkiyle karşılandı ve kara üzerinde süpersonik uçuşlar için yaygın yasaklar getirilmesine sebep oldu. Bu durum, yeni nesil süpersonik uçuşların geliştirilmesinde de öncelikli bir mesele olmaya devam ediyor. NASA’nın Sessiz Süpersonik Teknoloji (Quesst) projesi, bu alandaki yeniliklerin öncüsü konumunda. NASA, şu anda Lockheed Martin tarafından inşa edilen X-59 uçağını test aşamasında tutuyor. Bu uçak, ses patlamalarını daha az rahatsız edici bir “ses vuruşuna” dönüştürmek için özel olarak tasarlandı.
2025 yılı için planlanan test uçuşları, NASA’nın gelecekteki düzenlemelere rehberlik etmesini sağlamak amacıyla büyük ABD şehirleri üzerinde gerçekleştirilecek. Eğer bu testler başarılı olursa, süpersonik ticari uçuşların yeniden başlaması için önemli bir adım atılmış olacak.
Öte yandan, özel şirketler de hız ve verimlilik konularında sınırları zorlamaya devam ediyor. Boom Supersonic’in prototipi XB-1, test sürecinde ses altı hızlara ulaşmayı başardı ve şimdi ses bariyerini aşmayı hedefliyor. Şirketin Mach 1.7 hızında seyir edebilmesi planlanan Overture yolcu uçağının 2029 yılına kadar yolcu taşımaya başlaması bekleniyor. Ayrıca, New Scientist’in bildirdiğine göre, Dawn Aerospace de kendi süpersonik uçağını geliştirme çabalarını sürdürüyor. Şirketin Aurora uçağı şu anda Mach 1.1 hızına ulaşabiliyor ve gelecekte Mach 3.5 hızlarına ve uzaya yakın irtifalara ulaşmayı hedefliyor.
Başka Sorunlar da Mevcut
Süpersonik ticari uçuşlar hakkında henüz çözülmemiş diğer sorunlar da mevcut. Bu uçuşlar, büyük miktarda yakıt tüketimi gerektirecek ve havacılık endüstrisinin karbon ayak izini azaltma baskısı altında, emisyonları artırma riski taşıyacaktır. Ayrıca, gürültü kısıtlamaları nedeniyle, mevcut düzenlemeler uçuşların çoğunlukla su üzerinde yapılmasını zorunlu kılıyor. Bu da süpersonik uçuşların gerçek birer ticari gerçek haline gelmesini daha da güçleştiriyor.
Süpersonik uçuşların geleceği, hız, sürdürülebilirlik ve uygun fiyat arasında bir denge kurulmasını gerektirecek. Şu anda birçok zorluk ve engel bulunsa da, pek çok kuruluş ve şirket bu sorunların çözümlerini aramakta ve yüksek fiyatlı olsalar bile, süpersonik uçuşların yakın gelecekte bir gerçeklik haline gelmesi giderek daha olası görünmektedir.
