Yünlü Mamutların Geri Dönüşü: Bilimsel Bir Deney
Yünlü mamutlar, yaklaşık 10 bin yıl önce Buzul Çağı’nın sona ermesiyle birlikte çoğunlukla yok oldular. Ancak, soylarının 4 bin yıl kadar önce tamamen tükendiği düşünülüyor. Peki, bu devasa fillerin yakın akrabaları, binlerce yıl sonra geri dönebilir mi? ABD’li bilim insanları, yünlü mamut ve fillerden elde ettikleri genetik bilgileri kullanarak “yünlü fareler” geliştirdiler. Bu, nesli tükenmiş bir türün yeniden hayata döndürülmesi yolunda atılan ilk adım olarak görülüyor.
Biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, Asya fillerini kullanarak mamutları yeniden türetebileceğini iddia ediyor. Şirket, bu hafta “Yünlü Fare” projesinin doğuşunu duyurdu: “Yeni gen düzenleme tekniklerinden yararlanılarak yünlü mamutlarla benzer özellikler taşıyan yeni bir fare türü.” Bu fareler, klasik gri-kahverengi tüyler yerine mamutun uzun, yünlü tüyleri ve son buzul çağında hayatta kalmasına yardımcı olan hızlandırılmış yağ metabolizması ile donatılmış durumda.
Yedi geni aynı anda başarıyla değiştiren Colossal Biosciences, soyu tükenmiş yünlü mamutun temel fenotipleriyle uyumlu olarak, değiştirilmiş kürk rengi, dokusu ve kalınlığına sahip fareler geliştirdiklerini belirtiyor. Araştırmacılar, mamutun tüylü kürkünü kodlayan 7 gen tanımladılar. Ayrıca, kürke altın rengini veren bir gen ve lipid metabolizmasını yöneten bir diğer geni de belirlediler. Deney sürecinde yaklaşık 250 embriyo üretildi ve 38 fare yavrusu doğdu. Bu fareler, mamutun altın, yünlü tüylerine sahip görünüyor.
Şirketin CEO’su Ben Lamm, bu gelişmeyi “bir dönüm noktası” olarak nitelendiriyor. Lamm, mamutun soğuğa dayanıklılık özelliklerini canlı bir türe mühendislik yoluyla kazandırdıklarını ve “Bu başarı, bizi yünlü mamutu geri getirme hedefimize bir adım daha yaklaştırıyor.” ifadesini kullanıyor. Dr. Beth Shapiro ise, “Colossal Yünlü Fare, en son genom düzenleme araçlarını kullanma yeteneğimizi sergiliyor.” görüşünde.
Soyu Tükenmiş Hayvanlar Yeniden Doğacak mı?
Ekip, 3.500 ila 1.200.000 yıl arasındaki 59 mamut örneğinden alınmış genetik materyali kullanarak bu fareleri geliştirdi. Ortaya çıkan fareler, tarih öncesi çağlarda yaşamış mamutların çizimlerinde gördüğümüz türden uzun kahverengi tüylere sahip. Bu deney, daha gelişmiş ve karmaşık çalışmaların başlangıcını işaret ediyor. Şirket, fareler üzerinde test ettikleri bu yöntemi, yakın gelecekte Asya filleri üzerinde de deneyeceklerini ve başarılı olmaları halinde, ilk yünlü mamut yavrusunun 2028 yılı sonuna kadar doğmasını hedeflediklerini belirtiyor.
Ancak, bu konuda çeşitli yorumlar ve endişeler de var. Bu çalışma henüz bağımsız bilim insanları tarafından incelenmedi ve bazı etik sorular gündeme geliyor. Asya fillerinin de soyu tükenme tehdidi altında olduğunu unutmayalım; dolayısıyla, onların üzerinde deney yapmanın önünde etik ve bürokratik engeller bulunuyor. Ayrıca, bir mamutun geri gelmesi için sadece tüy yapısının veya yağ yapısının değiştirilmesinin yeterli olmadığı, bunun için çok sayıda genin tasarlanması gerektiği de ifade ediliyor.
- Bazı uzmanlar, bu yaklaşımın şüpheli olduğunu ve şu soruyu sormakta: “Bir Asya filinin tüy yapısı değişirse, ya da soğuğa daha dayanıklı hale gelirse, bu onu bir mamut yapar mı? Yoksa sadece Asya filini mi değiştirmiş olursunuz?”
- Diğer uzmanlar ise çalışmanın etkileyici olduğunu ve sağlık alanında da faydalı olabileceğini savunuyor.
Peki, siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
