Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, iklim hedeflerinin yakalanması için hazırlanan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) revizyonu, sınırda karbon vergisi uygulanması ve sosyal iklim fonu kurulmasını içeren yasaları kabul etti.
AB Konseyi, üye ülkelerin Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın bir parçası olan ve emisyonları 2030’a kadar en az yüzde 55 azaltmayı hedefleyen “55’e Uyum-Fit for 55” paketindeki çeşitli yasal düzenlemelerin onaylandığını duyurdu.
Buna göre, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) reforme edilecek. ETS’deki sektörlerin sera gazı emisyonları 2030 yılına kadar 2005 seviyelerine kıyasla yüzde 62 azaltılacak. Şirketlere sağlanan ücretsiz emisyon tahsisatları kademeli olarak kaldırılacak.
2027 yılında kara yolu taşımacılığındaki yakıtlar ile yapılara yönelik yeni bir emisyon ticaret sistemi kurulacak. Böylece bu sektörlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarına da ücret ödenecek.
Buna göre, deniz taşımacılığı emisyonları da sistem kapsamına girecek. Havacılık sektörüne yönelik emisyon ticareti de revize edilecek. Havacılığa verilen ücretsiz ödenekler 2026 yılına kadar aşamalı biçimde kaldırılacak. Sürdürülebilir havacılık yakıtlarının kullanımı teşvik edilecek.
Üçüncü ülkelerden alınan demir, çelik, çimento, alüminyum, gübre, hidrojen ve elektrik gibi ürünlere sınırda karbon vergisi uygulanmasını içeren yeni Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) kurulacak.
CBAM ile AB ürünleri için ödenen karbon fiyatı ile ithal mallar için ödenen karbon fiyatı eşitlenecek. Böylece, AB üyesi olmayan ülkelerin iklim hedeflerini yükseltmesi sağlanırken, üretimin daha düşük iklim ve çevre hedefleri olan yerlere kayması önlenecek.
2025’in sonuna kadar CBAM yalnızca raporlama yükümlülüğü olarak uygulanacak. Bu mekanizma kademeli biçimde devreye alınacak.
İklim dostu dönüşümün adil ve sosyal açıdan kapsayıcı olmasını sağlamak için 2026 yılında AB Sosyal İklim Fonu kurulacak.
Bu fondan özellikle enerji ve ulaşımdaki maliyet artışından etkilenecek yoksul haneler ve küçük işletmeler faydalanacak. Fonun 65 milyar avroluk kısmını emisyon sisteminden sağlanacak gelirler oluşturacak.
Yeni yasaların yürürlüğe girmesi için bu aşamadan sonra AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanması gerekiyor.
