Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2022 yılında çalışanların aldığı ortalama ücretler, yoksulluk sınırının oldukça altında kaldı. Kasım ayında yoksulluk sınırının 25,365 TL olduğu dönemde, Türkiye genelinde ortalama brüt kazanç 12,450 TL olarak kaydedildi. Bu durum, ülkede giderek artan gelir adaletsizliğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Kazanç Yapısı İstatistikleri’ne göre, 2022 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 144,390 TL oldu. Bu değer, erkeklerde 147,446 TL iken, kadınlarda 138,366 TL olarak belirlendi. Kazanç düzeyleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda eğitim seviyesi ile doğru orantılı olarak yükseliyor. Yükseköğretim mezunları, en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı elde eden grup oldu. Ancak, cinsiyetler arası ücret farkları, tüm eğitim düzeylerinde erkek lehine gerçekleşti.
Toplu İş Sözleşmesi (TİS) ve Cinsiyet Eşitsizliği
TÜİK verilerine göre, toplu iş sözleşmesi kapsamında olan işçiler, toplam işçi sayısının sadece %2,3’ünü oluşturuyor. Toplu iş sözleşmesi olan işletmelerde ortalama saat ücreti 72 TL iken, sözleşmesiz işletmelerde bu rakam 55 TL olarak kaydedildi. Bu durum, TİS kapsamındaki işçilerin dahi ortalama ücretlerinin yoksulluk sınırını aşamadığını gösteriyor. Cinsiyet eşitsizliği ise kadın işçilerin büyük çoğunluğunun TİS kapsamında çalışmamasıyla bir kez daha vurgulandı.
Metal Sektöründe Gerilim Artıyor
Metal sektöründe, 140 bin işçiyi etkileyen toplu sözleşme görüşmeleri ve milyonlarca özel sektör çalışanını ilgilendiren asgari ücret müzakereleri devam ediyor. Türk Metal, ilk 6 ay için %119 zam talep ederken, Metal Eşya Sanayicileri Sendikası (MESS) %35 zam teklifinde bulundu. Bu durum, ülkede ücretteki sıkışmanın getirdiği gerilime işaret ediyor.
