Yünlü Mamutların Yeniden Doğuşu: Bilimsel Bir Gelişme
Yünlü mamutlar, Buzul Çağı’nın sona erdiği yaklaşık 10 bin yıl önce çoğunlukla yok oldular. Ancak, soylarının 4 bin yıl önce tamamen tükendiği düşünülüyor. Peki, bu muazzam yaratıklar binlerce yıl sonra geri dönebilir mi? ABD’li bilim insanları, yünlü mamut ve fillerden elde ettikleri genetik bilgileri kullanarak “yünlü” fareler geliştirdiler. Bu çalışma, nesli tükenen bir türün yeniden hayata döndürülmesi yolunda atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, Asya fillerini kullanarak mamutları yeniden türetebileceği umudunu taşıyor. Şirket, bu hafta ‘Yünlü Farenin‘ doğuşunu duyurdu: “Yeni gen düzenleme tekniklerinden yararlanılarak yünlü mamutlarla benzer özellikler taşıyan yeni bir fare türü.” Bu fareler, klasik gri-kahverengi tüyler yerine mamutun uzun, yünlü tüylerini ve son buzul çağında hayatta kalmasına yardımcı olan hızlandırılmış yağ metabolizmasını taşıyor.
Genetik mühendislik şirketi Colossal Biosciences, yedi geni aynı anda başarıyla değiştirerek, soyu tükenmiş yünlü mamutun temel fenotipleriyle uyumlu fareler geliştirdiğini bildiriyor. Araştırmacılar, mamutun tüylü kürkünü kodlayan 7 gen tanımlamış durumda. Ayrıca, farelerin kürküne altın rengini veren bir gen ve lipit metabolizmasını yöneten başka bir geni de belirlemişlerdir. Deney sürecinde yaklaşık 250 embriyo üretildi ve bu embriyolardan 38 fare yavrusu doğdu. Bu fareler, mamutun altın, yünlü tüylerine sahip görünüyorlar.
Şirketin CEO’su Ben Lamm, bu gelişmeyi ‘bir dönüm noktası‘ olarak değerlendiriyor. Lamm, mamutun soğuğa direnç sağlayan özelliklerini canlı bir türe mühendislik yoluyla kazandırdıklarını belirtiyor ve “Bu başarı, bizi yünlü mamutu geri getirme hedefimize bir adım daha yaklaştırıyor” diyor. Dr. Beth Shapiro ise “Colossal Yünlü Fare, en son genom düzenleme araçlarını kullanma yeteneğimizi sergiliyor” görüşünü ifade ediyor.
Soyu Tükenmiş Hayvanlar Yeniden Mi Doğacak?
Ekip, 3.500 ila 1.200.000 yaş arasındaki 59 mamut örneğinden alınan genleri kullandıklarını açıkladı. Ortaya çıkan fareler, tarih öncesi çağlarda yaşamış mamutların çizimlerinde gördüğümüz türden uzun kahverengi tüylere sahip ve bu deneyin daha gelişmiş deneylerin başlangıcı olduğu anlaşılıyor. Şirket, bu çalışmaları geliştirerek soyu tükenmiş birçok hayvan türünü yeniden hayata döndürebileceğini düşünüyor. Ayrıca, fareler üzerinde test ettikleri bu yöntemi yakında Asya filleri üzerinde denemeyi planlıyorlar. Eğer başarılı olurlarsa, ilk yünlü mamut yavrusunun 2028’in sonuna kadar doğmasını hedefliyorlar.
Peki, bu konuda gelen yorumlar ne yönde? Bu çalışma henüz bağımsız bilim insanları tarafından incelenmemiştir ve bazı tartışmalar mevcut. Asya fillerinin de soyu tükenme tehdidi altında olduğu göz önüne alındığında, bu hayvanlar üzerinde deney yapmanın önünde etik ve bürokratik engeller bulunmaktadır. Ayrıca, bir mamutun geri gelmesi için tüy yapısından yağ yapısına kadar düzinelerce farklı genin tasarlanması gerekmektedir.
Bazı uzmanlar, bu çalışmayı şüpheyle karşılıyor ve şu soruyu soruyor: “Bir Asya filinin tüy yapısı değişirse veya soğuğa daha dayanıklı hale gelirse, bu onu bir mamut yapar mı? Yoksa sadece Asya filini mi değiştirmiş olursunuz?” Ancak bazı uzmanlar da çalışmanın etkileyici olduğunu ve sağlık alanında da kullanılabileceği görüşündeler. Peki, ya siz ne düşünüyorsunuz?
